Trước khi gắn bó với cây chanh đào, anh Vũ Văn Thiết ở thôn Đông Hải, xã Quảng Thành, huyện Hải Hà, Quảng Ninh vốn là một tài xế xe khách đường dài. Sau khi bỏ nghề xe, anh và gia đình tiến hành khai hoang vùng đất đồi để trồng thử nghiệm nhiều loại cây như keo, nhãn... Tuy nhiên, do điều kiện thổ nhưỡng của địa phương nên các cây trồng này không mang lại hiệu quả cao.

Trước tình hình đó, anh Thiết nghĩ tới việc đến các trang trại ở một số vùng khác, tìm hiểu thêm về các mô hình trồng trọt, chăn nuôi có thể áp dụng tại quê nhà. Trong lần tới thăm một người bạn ở Hưng Yên, không may bị đau họng, anh được chủ nhà đưa chút hỗn hợp chanh đào ngâm mật ong để ngậm. Sau khi dùng và nhận thấy sự hiệu quả của món này, anh bắt đầu nhen nhóm ý nghĩa về việc phát triển cây chanh đào.

Nhận được ý kiến tư vấn từ bạn, anh Thiết quyết định bắt tay thực hiện mô hình trồng cây chanh đào tại khu đất của gia đình. Ban đầu, anh chặt bỏ 198 gốc nhãn trên khu đất đồi khai hoang rộng 2 ha. Việc làm này bị nhiều người ngăn cản bởi dù không cho năng suất như mong đợi nhưng đồi nhãn cũng góp phần vào thu hoạch chung của gia đình. Ngay cả vợ anh cũng không đồng thuận với quyết định táo bạo của chồng. Tuy nhiên, anh Thiết vẫn giữ vững quan điểm và tiếp tục thực hiện ý định của mình.

Sau khi dốc toàn bộ số tiền tích cóp trong nhiều năm, cộng với khoản tiền vay từ ngân hàng và người quen, năm 2014, anh Thiết đầu tư trồng 3.000 cây chanh đào. Toàn bộ chanh giống được mua tại Công ty đầu tư phát triển kỹ thuật giống cây trồng Việt Nam (trụ sở tại Hưng Yên). Tại đây, anh cũng được cán bộ công ty hướng dẫn tận tình, chi tiết về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây. Bên cạnh đó, do chủ động tìm hiểu qua Internet nên anh Thiết cũng tích lũy được kiến thức để chăm sóc vườn cây mới.

Đến tháng 9/2015, chanh đào tại vườn bắt đầu cho quả. Trung bình mỗi cây cho khoảng 10 kg quả, có cây cho tới 20 kg. Vì là vụ đầu tiên nên anh Thiết tiến hành tỉa quả và chỉ để lại khoảng 3kg trên mỗi gốc chanh. Cuối vụ, anh thu được 4,6 tấn quả. Trong đó, anh dành hơn 6 tạ làm để làm 1.000 lọ siro chanh đào, bán với giá 60.000-70.000 đồng một lọ. 4 tấn quả tươi còn lại được Công ty đầu tư phát triển kỹ thuật giống cây trồng Việt Nam bao tiêu với giá 28.000 đồng một kg. Cả vụ, anh thu gần 200 triệu đồng.

Sau lần liều lĩnh chặt nhãn trồng chanh, anh Thiết lại quyết định thử phương pháp phun thuốc rụng hoa, quả non để cây chanh cho thu hoạch trái vụ. Theo tính toán, nếu thành công, mùa vụ 2016, vườn chanh sẽ mang về khoảng 20 tấn quả.

Mùa vụ năm 2016, cộng cả chính vụ vào tháng 9 và trái vụ vào tháng 4 Âm lịch, vườn chanh cho sản lượng 19,8 tấn. Lần này, anh Thiết lại dành ra 7 tấn để làm hơn 10.000 lọ siro; số còn lại tiếp tục được công ty giống cây trồng bao tiêu với giá cam kết. Sau khi trừ mọi chi phí, anh thu lãi hơn 800 triệu đồng.

Sau 2 năm trồng thử nghiệm, anh Thiết đã nhận lại nguồn thu lớn từ cây chanh đào. Đây là trái ngọt dành cho những nỗ lực của người nông dân dám "liều" để thay đổi phương thức làm kinh tế trên vùng đất đồi Hải Hà.

Việt Dũng