Thời gian qua, các sản phẩm làm từ ớt Mường Khương như ớt tương, ớt xay, ớt quả khô..., xuất hiện ngày càng phổ biến và được đông đảo người tiêu dùng đón nhận. Điều này đòi hỏi các vùng ớt nguyên liệu cần phải mở rộng để đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Nắm được xu thế này, chính quyền huyện Mường Khương đã tiến hành quy hoạch vùng nguyên liệu, sản xuất hàng hóa tập trung, gắn với bảo quản chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Cụ thể, vùng nguyên liệu ớt thóc - loại cây trồng chủ lực và truyền thống của địa phương được phát triển thành vùng chuyên canh.

Theo đó, toàn bộ diện tích ớt thóc tại Mường Khương tập trung trên đất nương đồi, sườn núi. Cụ thể, cây nguyên liệu phân bố chủ yếu tại khu vực trung tâm huyện gồm xã Nấm Lư, Tung Chung Phố, thị trấn Mường Khương và các vùng thấp như xã Bản Lầu, Lùng Vai, Bản Xen, Thanh Bình.

Người dân tham gia vào mô hình được tập huấn qua các lớp để có những nhận thức chuyên sâu và đổi mới theo hướng sản xuất hiện đại. Ngoài ra, cách sử dụng phân chuồng bón cho ớt cũng được các cán bộ chuyên môn lưu ý để vừa góp phần đảm bảo vệ sinh thôn bản, vừa tăng độ phì cho đất, bảo đảm canh tác bền vững.

Vốn hợp thổ nhưỡng, lại được trồng và chăm sóc theo hướng dẫn của cán bộ chuyên môn nên cây ớt sinh trưởng, phát triển tốt, sai quả. Dưới sự hướng dẫn, tuyên truyền, vận động tổ chức thu hoạch tập trung, đúng tiến độ cùng các biện pháp kỹ thuật bảo quản tốt, không hóa chất cấm mà người trồng không còn chịu nhiều tổn thất sau thu hoạch. Ngoài ra, chất lượng quả cũng được đảm bảo và nâng cao.

Do sinh trưởng trong môi trường tự nhiên, không có sự can thiệp của thuốc kích thích sinh trưởng, phát triển hay thuốc bảo quản, ớt thóc Mường Khương cho sắc quả đỏ vàng đẹp mắt cùng hương thơm và vị cay đặc trưng. Thịt quả dầy, có độ đặc, mịn phù hợp để sản xuất tương ớt. 

Trước đây, ớt thu hoạch được bà con mang ra chợ bán, đôi khi bị ép giá, nên nguồn lợi thu về còn bấp bênh. Ngày nay, ớt thu hoạch đến đâu được tiêu thụ hết đến đó. Hợp tác xã kinh doanh tổng hợp Mường Khương và các hộ sản xuất tương ớt tại trung tâm thị trấn Mường Khương chính là những đơn vị thu mua nguyên liệu để chế biến sản phẩm.

Hiện nay, trên toàn địa bàn Mường Khương có khoảng 170 ha ớt thóc, cho năng suất trung bình 4,5 tấn trên một ha, sản lượng đạt hơn 700 tấn mỗi vụ. Với giá bán dao động 20.000 - 25.000 đồng một kg, sau khi trừ chi phí, người dân thu về lợi nhuận cao hơn nhiều so với trồng ngô.

Phong Vân